Giải khoa học tự nhiên 7 Bài 5: Phân tử – Đơn chất – Hợp chất

Giải khoa học tự nhiên 7 Bài 5: Phân tử – Đơn chất – Hợp chất Sử dụng như tài liệu tham khảo để hiểu rõ hơn, củng cố kiến thức.Mời quý độc giả tham khảo

Mở đầu trang 31 Bài 5 KHTN 7:

Hàng chục triệu chất trên Trái Đất đều được tạo nên từ một hoặc nhiều nguyên tố hóa học. Các nhà khoa học đã phân loại chúng như thế nào?

Hướng dẫn giải

Các nhà khoa học đã phân chất thành hai loại: đơn chất và hợp chất.

– Đơn chất là chất được tạo nên từ một nguyên tố hóa học.

– Hợp chất là chất được tạo nên từ hai hay nhiều nguyên tố hóa học.

I. Thảo luận

Câu 1 trang 31 Khoa học tự nhiên 7 CTST

Quan sát Hình 5.1 và cho biết hạt hợp thành của chất nào được tạo từ một nguyên tố hóa học. Hạt hợp thành của chất nào được tạo từ nhiều nguyên tố hóa học?

Hướng dẫn giải

a) Hydrogen: được tạo thành bởi 1 nguyên tố H

b) Chlorine: được tạo thành bởi 1 nguyên tố Cl

c) Hydrogen chloride: được tạo thành bởi 2 nguyên tố là H và Cl

d) Neon: được tạo thành bởi 1 nguyên tố Ne

Câu 2 trang 32 Khoa học tự nhiên 7 CTST

Em hãy đề xuất cách tính khối lượng phân tử của mỗi chất ở Hình 5.3

 Hướng dẫn giải

a) Phân tử hydrogen gồm 2 nguyên tử hydrogen

Khối lượng phân tử hydrogen = 1 amu . 2 = 2 amu

b) Phân tử sulfur dioxide gồm 1 nguyên tử sulfur và 2 nguyên tử oxygen

Khối lượng phân tử sulfur dioxide = 32 amu . 1 + 16 amu. 2 = 64 amu

c) Phân tử methane gồm 1 nguyên tử carbon và 4 nguyên tử hydrogen

Khối lượng phân tử methane = 12 amu .1 + 1 amu . 4 = 16 amu

Câu 3 trang 32 Khoa học tự nhiên 7 CTST

Khối lượng nguyên tử của oxygen bằng 16 amu. Phân tử khí oxygen gồm 2 nguyên tử oxygen sẽ có khối lượng phân tử bằng bao nhiêu?

 Hướng dẫn giải

Phân tử khí oxygen gồm 2 nguyên tử oxygen

=> Khối lượng phân tử oxygen = 16 amu. 2 = 32 amu

>> Tham khảo thêm đáp án:

Câu 4 trang 33 Khoa học tự nhiên 7 CTST

Dựa vào Hình 5.5, cho biết tên các đơn chất được tạo thành từ nguyên tố hóa học tương ứng

 Hướng dẫn giải

Các đơn chất được tạo thành từ nguyên tố hóa học tương ứng là:

H₂ được tạo thành từ nguyên tố Hydrogen

He được tạo thành từ nguyên tố Helium

N₂ được tạo thành từ nguyên tố Nitrogen

F₂ được tạo thành từ nguyên tố Fluorine

Na được tạo thành từ nguyên tố Sodium

Mg được tạo thành từ nguyên tố Magnesium

P được tạo thành từ nguyên tố Phosphorus

S được tạo thành từ nguyên tố Sulfur

Cl₂được tạo thành từ nguyên tố Chlorine

Ar được tạo thành từ nguyên tố Argon

K được tạo thành từ nguyên tố Potassium

Ca được tạo thành từ nguyên tố Calcium

Câu 5 trang 33 Khoa học tự nhiên 7 CTST

Ngoài các đơn chất tạo từ các nguyên tố ở Hình 5.5, em hãy liệt kế thêm 2 đơn chất tạo thành từ nguyên tố kim loại và 2 đơn chất tạo thành từ nguyên tố phi kim khác.

Hướng dẫn giải

2 đơn chất tạo thành từ nguyên tố kim loại:

+ Cu được tạo thành từ nguyên tố Copper

+ Fe được tạo thành từ nguyên tố Iron

2 đơn chất tạo thành từ nguyên tố phi kim là:

+ C được tạo thành từ nguyên tố carbon

+ O được tạo thành từ nguyên tố oxygen

Câu 6 trang 34 Khoa học tự nhiên 7 CTST

Quan sát Hình 5.6, em hãy cho biết số nguyên tử và thành phần nguyên tố có trong mỗi phân tử đơn chất.

Hướng dẫn giải

Hình a) Bình chứa bromine lỏng

Đơn chất Bromine được tạo nên từ 2 nguyên tử Br của nguyên tố Br

Hình b) Tầng ozone trong khí quyển

Đơn chất Ozon được tạo nên từ 3 nguyên tử O của nguyên tố O

Câu 7 trang 35 Khoa học tự nhiên 7 CTST

Quan sát Hình 5.7, em hãy cho biết phân tử chất nào là phân tử đơn chất, phân tử chất nào là phân tử hợp chất. Giải thích.

Câu 8 trang 35 Khoa học tự nhiên 7 CTST

Muối ăn (Hình 5.8) là đơn chất hay hợp chất? Vì sao?

Hướng dẫn giải

Muối ăn có thành phần chính là sodium chloride. Phân tử sodium chloride gồm 1 nguyên tử sodium của nguyên tố Na và 1 nguyên tử chloride của nguyên tố Cl do đó muối ăn là hợp chất.

Câu 9 trang 35 Khoa học tự nhiên 7 CTST

Hãy nêu một số ví dụ về phân tử hợp chất mà em biết và cho biết phân tử đó được tạo thành từ các nguyên tử của nguyên tố nào?

Hướng dẫn giải

Một số ví dụ về phân tử hợp chất:

+ Ammonia được tạo bởi 2 nguyên tố là N và H

+ Sulfur dioxide được tạo bởi 2 nguyên tố là S và O

+ Methane: được tạo thành từ nguyên tố C và H

+ Hydrogen chloride: được tạo thành từ nguyên tố H và Cl

+ Carbon dioxide: được tạo thành từ nguyên tố C và O

II. Luyện tập

Luyện tập 1 Trang 31 Khoa học tự nhiên 7 CTST

Tương tự Ví dụ 1, em hãy mô tả một số phân tử được tạo thành từ 1 nguyên tố hóa học, 2 nguyên tố hóa học.

 Hướng dẫn giải

Một số phân tử được tạo thành từ 1 nguyên tố hóa học

+ Khí nitrogen được tạo bởi 1 nguyên tố N

+ Khí oxygen được tạo bởi 1 nguyên tố O

+ Lá Iron (sắt) được tạo bởi 1 nguyên tố Fe

Một số phân tử được tạo thành từ 2 nguyên tố hóa học

+ Sodium chloride được tạo bởi 2 nguyên tố là Na và Cl

+ Carbon dioxide được tạo bởi 2 nguyên tố là C và O

+ Ammonia được tạo bởi 2 nguyên tố là N và H

Luyện tập 2 Trang 32 Khoa học tự nhiên 7 

Muối ăn có thành phần chính là sodium chloride. Phân tử sodium chloride gồm 1 nguyên tử sodium và 1 nguyên tử chloride. Em hãy tính khối lượng phân tử của sodium chloride.

 Hướng dẫn giải

Phân tử sodium chloride gồm 1 nguyên tử sodium và 1 nguyên tử chloride

=> Khối lượng phân tử sodium chloride = 23 amu. 1 + 35,5 ame. 1 = 58,5 amu

Luyện tập 3 Trang 34 Khoa học tự nhiên 7 CTST

Mẫu vật nào được tạo ra từ phân tử đơn chất trong hình dưới đây? Cho biết nguyên tố tạo ra mỗi đơn chất đó.

 Hướng dẫn giải

Mẫu vật nào được tạo ra từ phân tử đơn chất là:

a) Cuộn dây nhôm được tạo bởi nguyên tố Al

b) Lưu huỳnh được tạo bởi nguyên tố S

c) Than gỗ được tạo bởi nguyên tố C

d) Đá vôi là hợp chất vì Đá vôi được tạo ra từ các nguyên tố Ca, C, O

Luyện tập 4 Trang 35 Khoa học tự nhiên 7 

Carbon dioxide là thành phần tạo ra bọt khí trong nước giải khát có gas (hình dưới). Theo em, carbon dioxide là đơn chất hay hợp chất.

Hướng dẫn giải

Carbon dioxide là hợp chất vì Carbon dioxide được tạo nên từ 2 nguyên tố là C và O

III. Bài tập

Bài 1 trang 36 Khoa học tự nhiên 7 CTST

Hãy liệt kê 5 phân tử đơn chất và 5 phân tử hợp chất chứa 2 nguyên tố hóa học.

 Hướng dẫn giải

• 5 phân tử đơn chất là:

+ Khí oxygen được tạo bởi nguyên tố O

+ Kim loại Magnesi được tạo bởi nguyên tố Mg

+ Kim loại Iron được tạo bởi nguyên tố Fe

+ Floudine được tạo bảo nguyên tố F

+ Sulfur được tạo bởi nguyên tố S

• 5 phân tử đơn chất là:

+ Carbon dioxide được tạo bởi nguyên tố C và O

+ Sodium chloride được tạo bởi nguyên tố Na và Cl

+ Hydrogen sulfide được tạo bởi nguyên tố H và S

+ Nước được tạo bởi nguyên tố H và O

+ Hydrogen chloride được tạo bởi nguyên tố H và Cl

Bài 2 trang 36 Khoa học tự nhiên 7 CTST

Hoàn thành bảng sau:

 Hướng dẫn giải

Chi tiết bảng sau: 

Bài 3 trang 36 Khoa học tự nhiên 7

Baking soda là một loại muối được ứng dụng rộng rãi trong nhiều ngành như: thực phẩm, dược phẩm, công nghiệp hóa chất.

a) Baking soda là phân tử đơn chất hay phân tử hợp chất?

b) Baking soda có khối lượng phân tử bằng 84 amu. Quan sát hình mô phỏng phân tử baking soda (hình bên), cho biết phân tử baking soda có mấy nguyên tử X? Hãy xác định khối lượng nguyên tử X và cho biết X là nguyên tố nào?

 Hướng dẫn giải

a) Baking soda là phân tử hợp chất vì:

Quan sát hình ta thấy: Baking soda được tạo bởi 4 nguyên tố: C, H, O, và X

b)

Quan sát hình ta thấy: phân tử baking soda có 1 nguyên tử X

Khối lượng baking soda = X.1 + 1.1 + 12.1 + 16.3 = 84 amu

=> X = 23 amu

=> X là Sodium (Na)

Bài 4 trang 36 Khoa học tự nhiên 7 CTST

Quan sát hình mô phỏng các phân tử sau, cho biết chất nào là đơn chất, chất nào là hợp chất? Tính khối lượng phân tử của các chất.

Hướng dẫn giải