Bài 1 : Quá trình hình thành và phát triển chế độ phong kiến ở Tây Âu (Lịch sử và Địa lí 7)

 Bài 1 : Quá trình hình thành và phát triển chế độ phong kiến ở Tây Âu ( lịch sử và địa lí 7)

Tailieuhocthi.com xin giới thiệu quý bạn đọc hướng dẫn giải cho các câu hỏi trong sách Lịch sử và Địa lý 7 Chân trời sáng tạo Bài 1. Hi vọng sẽ giúp các em nắm vững kiến thức Lịch sử và Địa lý 7

Câu hỏi trang 8 SGK Lịch sử và Địa lí 7

Bức tranh khắc gỗ “Người cầu, người đánh, người làm” mô tả những tầng lớp trong xã hội phong kiến ở Tây Âu. Tác phẩm nghệ thuật có từ thời “Trung cổ” này dẫn dắt chúng ta bắt đầu chuyến hành trình khám phá lịch sử Tây Âu sau khi đế chế La Mã sụp đổ: Quá trình hình thành và phát triển của chế độ phong kiến ở Tây Âu đã diễn ra như thế nào?

Trả lời:

– Đế quốc La Mã tồn tại đến cuối thế kỷ V trước khi bị các bộ tộc người Giéc-man từ phương Bắc tràn xuống xâm chiếm.

– Sau khi chiếm được lãnh thổ của đế chế La Mã cổ đại, người Giéc-man đã thiết lập nhiều vương quốc riêng của họ ở Tây Âu.

– Từ thế kỷ VI đến thế kỷ IX, chiến tranh vẫn tiếp diễn, đồng thời chế độ phong kiến ở Tây Âu cũng dần được hình thành và củng cố. .

1. Quá trình hình thành xã hội phong kiến ở Tây Âu

Câu hỏi trang 8 SGK Lịch sử và Địa lí 7

Đọc thông tin trong bài, quan sát lược đồ 1.2, em hãy:

– Nêu những việc làm của người Giéc-an (German) khi tràn vào lãnh thổ đế chế La Mã.

– Trình bày những sự kiện chủ yếu về quá trình hình thành xã hội phong kiến Tây Âu.

Trả lời:

– Những việc làm của người Giéc-man (German) khi tràn vào lãnh thổ đế chế La Mã:

+ Chiếm đất đai, phế truất hoàng đế La Mã.

+ Năm 476, chế độ chiếm nô La Mã sụp đổ. Nhiều vương quốc Giéc-man lần lượt ra đời ở Tây Âu, trên vùng đất trước đó vốn thuộc Tây La Mã.

– Những sự kiện chủ yếu về quá trình hình thành xã hội phong kiến Tây Âu:

+ Từ thế kỉ VI đến thế kỉ IX, xã hội phong kiến Tây Âu dần hình thành với sự ra đời của hai giai cấp mới là lãnh chúa phong kiến và nông nô.

+ Lãnh chúa phong kiến gồm các quý tộc quân sự, quý tộc tăng lữ hợp thành giai cấp thống trị, giàu có và nhiều quyền lực.

+ Nông nô gồm nô lệ được giải phóng và nông dân tự do bị cướp ruộng đất.

+ Đến thế kỉ IX, về cơ bản xã hội phong kiến Tây Âu đã hình thành.

2. Lãnh địa phong kiến và quan hệ xã hội của chế độ phong kiến Tây Âu

Câu hỏi trang 9 SGK Lịch sử và Địa lí 7

Đọc thông tin trong bài, quan sát hình 1.3, em hãy trình bày:

– Đặc điểm của lãnh địa phong kiến Tây Âu

– Mối quan hệ giữa lãnh chúa và nông nô trong xã hội phong kiến

Trả lời:

Đặc điểm của lãnh địa phong kiến Tây Âu:

1. Lãnh địa – đơn vị độc lập:

• Mỗi lãnh địa phong kiến như một vương quốc nhỏ, tách biệt về hành chính, kinh tế và do lãnh chúa cai quản.
• Lãnh chúa có quyền lực tối cao trong lãnh địa, tự xây dựng quân đội, đặt ra luật lệ và thu thuế.

2. Lâu đài – biểu tượng quyền lực:

• Lãnh chúa xây dựng lâu đài kiên cố, có hào sâu, tường bao quanh để bảo vệ bản thân và thể hiện quyền lực.
• Lâu đài là trung tâm của lãnh địa, nơi lãnh chúa sinh sống, cai trị và tổ chức các hoạt động quân sự, kinh tế.

3. Nông nghiệp – nền tảng kinh tế:

• Kinh tế trong lãnh địa chủ yếu dựa vào nông nghiệp, với sản xuất nhỏ, tự cung tự cấp.
• Lãnh chúa sở hữu phần lớn đất đai, giao cho nông nô canh tác và thu tô thuế.

4. Bóc lột và lệ thuộc:

• Quan hệ giữa lãnh chúa và nông nô là quan hệ bóc lột thông qua tô thuế.
• Nông nô bị ràng buộc với ruộng đất, phải nộp tô nặng cho lãnh chúa, chịu nhiều gánh nặng thuế khóa và nghĩa vụ khác.
• Nông nô không có quyền tự do cá nhân, hoàn toàn phụ thuộc vào lãnh chúa.

5. Mối quan hệ đa dạng:

• Ngoài lãnh chúa và nông nô, trong lãnh địa còn có các tầng lớp khác như thợ thủ công, thương nhân, binh lính,…
• Mỗi tầng lớp có vai trò và vị trí khác nhau trong xã hội phong kiến.

3. Sự xuất hiện các thành thị trung đại

Câu hỏi trang 11, 12 SGK Lịch sử và Địa lí 7

– Thành thị Tây Âu trung đại ra đời như thế nào?

– Đọc thông tin trong bài và tư liệu 1.5, hãy quan sát các hình 1.6, 1.7, em hãy phân tích vai trò của thành thị đối với sự phát triển của Tây Âu trung đại.

Trả lời:

Thành thị Tây Âu trung đại ra đời như thế nào :

Thế kỷ XI:

• Nhu cầu trao đổi sản phẩm tăng cao do sản xuất thủ công nghiệp phát triển trong lãnh địa.
• Một số thợ thủ công tìm cách thoát khỏi lãnh địa bằng cách trốn chạy hoặc chuộc lại thân phận.
• Họ tập trung tại những nơi đông người qua lại để buôn bán và lập xưởng sản xuất.
• Các thị trấn nhỏ bắt đầu xuất hiện, dần dần phát triển thành những thành phố lớn, gọi là thành thị trung đại.

Vai trò của thành thị:

• Thúc đẩy kinh tế hàng hóa: Hoạt động thủ công nghiệp và thương nghiệp trong thành thị phát triển mạnh mẽ, phá vỡ nền kinh tế tự nhiên tự cung tự cấp của các lãnh địa, tạo điều kiện cho sự hình thành và phát triển của nền kinh tế hàng hóa.
• Nơi ươm mầm tri thức: Thành thị mang đến bầu không khí tự do, khơi dậy nhu cầu học hỏi và mở mang tri thức cho mọi người. Nhiều trường đại học được thành lập trong các thành thị, như: Bô-lô-nha (Ý), O-xphớt (Anh),… trở thành những trung tâm giáo dục uy tín, thu hút sinh viên từ khắp nơi trên thế giới.
• Trung tâm kinh tế – văn hóa: Nhiều thành thị dần trở thành những trung tâm kinh tế, văn hóa sầm uất của Tây Âu, thu hút dân cư đến sinh sống và làm việc. Một số thành phố tiêu biểu như Luân Đôn (Anh), Pa-ri (Pháp) đã đóng vai trò quan trọng trong việc định hình bản sắc văn hóa và kinh tế của khu vực.
• Góp phần xóa bỏ chế độ phong kiến phân quyền: Sự phát triển của thành thị, với tầng lớp thương nhân và thợ thủ công ngày càng hùng mạnh, đã tạo ra một thế lực mới đối trọng với giới quý tộc phong kiến. Điều này góp phần thúc đẩy quá trình chuyển đổi từ chế độ phong kiến phân quyền sang tập quyền ở châu Âu.

Kết luận:

Sự ra đời và phát triển của thành thị Tây Âu đã mang đến những ảnh hưởng to lớn, góp phần thúc đẩy sự phát triển của khu vực này trong thời kỳ Trung đại. Nó đánh dấu sự khởi đầu của những thay đổi to lớn về kinh tế, xã hội, văn hóa và chính trị, góp phần đưa Tây Âu bước vào giai đoạn phát triển mới.

4. Sự ra đời của Thiên Chúa giáo

Câu hỏi trang 13 SGK Lịch sử và Địa lí 7

Nêu vài nét sơ lược về sự ra đời của Thiên Chúa giáo

Trả lời:

– Thiên chúa giáo ra đời từ thế kỉ I TCN ở Palestin.

– Ban đầu Thiên Chúa giáo là tôn giáo của những người nghèo khổ, bị áp bức. Trong một thời gian dài bị chính quyền đàn áp.

– Thế kỉ IV, Thiên Chúa giáo đã được hoàng đế La Mã công nhận và có một vị trí vững chắc trong xã hội.

– Từ thế kỉ XI đến thế kỉ XII, Giáo hoàng phát động “Thập tự chinh” đem quân đi tàn phá, cướp bóc Pa-le-xtin.

– Hầu hết người dân Tây Âu đều là giáo dân. Nhà thờ là trung tâm sinh hoạt ăn hóa và là nơi diễn ra các nghi thức quan trọng trong cuộc sống của họ.

Luyện tập – Vận dụng

Luyện tập trang 13 SGK Lịch sử và Địa lí 7

1. Kể tên hai giai cấp cơ bản trong xã hội phong kiến Tây Âu trung đại và nêu mối quan hệ giữa hai giai cấp đó.

Trả lời:

Các giai cấp cơ bản trong xã hội phong kiến Tây Âu là lãnh chúa và nông nô.

+ Lãnh chúa không phải lao động, họ chỉ luyện tập cung kiếm, đi săn. Họ bóc lột nông nô bằng địa tô và những thứ thuế do họ tự đặt ra.

+ Nông nô lệ thuộc lãnh chúa về thân phận và ruộng đất.

+ Nông nô canh tác trên khu đất lãnh chúa cho họ thuê và phải nộp tô rất nặng.

=> Mối quan hệ giữa lãnh chúa và nông nô trong xã hội phong kiến là mối quan hệ chủ- tớ.

2. Em hãy lập và hoàn thành bảng tóm tắt những đặc điểm của lãnh địa và thành thị Tây Âu trung đại theo mẫu dưới đây:

Trả lời:

Vận dụng trang 13 SGK Lịch sử và Địa lí 7

Hãy sưu tầm thông tin, tìm hiểu về hội chợ Tây Âu thời trung đại và hiện đại. Trên cơ sở đó, viết một đoạn văn ngắn mô tả về một hội chợ truyền thống ở Tây Âu.

Trả lời:

Hội chợ Săm-pa-nhơ: Nơi giao thoa thương mại và văn hóa sôi động

Từ thế kỷ XI, Hội chợ Săm-pa-nhơ tại Pháp đã trở thành điểm đến thu hút thương nhân, thợ thủ công và du khách từ khắp nơi trên thế giới. Nơi đây không chỉ là sàn giao dịch sầm uất mà còn là tâm điểm của các hoạt động văn hóa náo nhiệt, góp phần tô điểm cho bức tranh sôi động của đời sống thành thị thời kỳ trung đại.

Hội chợ thường được tổ chức tại những khu đất rộng rãi ở trung tâm thành phố, tạo thuận lợi cho việc trưng bày và trao đổi buôn bán sản phẩm. Nơi đây tấp nập với các gian hàng tràn ngập hàng hóa đa dạng, từ lương thực, rau quả, thịt cá đến những mặt hàng xa xỉ như gấm vóc, đá quý, dược liệu, hồ tiêu,… được mang đến từ nhiều quốc gia Tây Âu và phương Đông.

Sự hiện diện của các lái buôn, thợ thủ công và du khách từ khắp nơi đã tạo nên bầu không khí giao thoa văn hóa độc đáo tại Hội chợ Săm-pa-nhơ. Tiếng nói chuyện, tiếng chào hàng vang vọng hòa quyện cùng tiếng nhạc, tiếng cười tạo nên bản hòa ca sôi động.

Hội chợ không chỉ là nơi diễn ra các hoạt động mua bán mà còn là tâm điểm của các hoạt động văn hóa giải trí phong phú. Du khách có thể thưởng thức những màn biểu diễn nghệ thuật đường phố, tham gia các trò chơi dân gian hay đơn giản là dạo quanh khu chợ để cảm nhận bầu không khí náo nhiệt và nhộn nhịp.

Hội chợ Săm-pa-nhơ không chỉ đóng vai trò quan trọng trong đời sống kinh tế mà còn góp phần thúc đẩy sự phát triển văn hóa và giao lưu giữa các nền văn minh. Nơi đây chính là minh chứng cho sức sống mãnh liệt và sự phồn hoa của các thành thị Tây Âu thời kỳ trung đại.